Ελλάδα 2013: Ένα sold out «θέατρο σκιών»

της Μαρίνας Τζόκα

"Ησυχίαν είχεν ο Δήμος και αντέλεγε ουδείς, δεδιώς και ορών ότι πολύ το ξυνεστηκός" Θουκυδίδης, 460 – 394π.Χ.

(μετ. ο λαός σώπαινε, και κανείς δεν μιλούσε, γιατί ήταν φοβισμένος και έβλεπε πως οι συνωμότες ήταν πολλοί)

Crepuscular old man - Salavator Dali

Η οργή, η απογοήτευση και η εξαθλίωση του λαού αγγίζουν πλέον τα όρια τής ανθρώπινης υπομονής. Από το κοινό στην κεντρική σκηνή, όπου η πολιτική της χώρας και όλα τα συνεπακόλουθά της – πιστοί ακόλουθοι του έργου τους – “καταναλώνονται” σε αστεϊσμούς και εμπαιγμούς της νοημοσύνης των πολιτών, αναζητώντας τα αίτα σε δήθεν φθηνά υποκατάστατα και συνεχίζοντας να καλλιεργούν αυτό το γραφικό πλέον σύστημα διαπλοκής και χειραγώγησης του κοινού. Το χειροκρότημα δε σε αυτό το “θέατρο σκιών" προέρχεται από τους ίδιους τους πρωταγωνιστές, με το ακροατήριο απλώς να παραμένει σαστισμένο και σοκαρισμένο να αποσύρεται από το θέαμα (ενίοτε συζητώντας τις σκηνές που παρακολούθησε).

Ο "τυφλός" μιλάει στον "κουφό" και εκείνος νομίζει πάντα πως όσοι χορεύουν είναι τρελοί

Περίπτωση, Χρυσή Αυγή. Η σχέση ανάμεσα στην ακατάπαυστη ποσότητα κάλυψης από τα Μέσα που της έχει τύχει, λίγο πριν και κυρίως μετά τις εκλογές του Ιουνίου 2012, υποδηλώνει τη σχεδόν αναμφίβολη αντιστοιχία που υπάρχει με το ενδιαφέρον του κοινού, μιας που πρόκειται, σε πρώτη ανάγνωση τουλάχιστον, για κάτι καινούργιο. Αυτή η κάλυψη όμως, από την άλλη πλευρά, ενεργοποιεί στη μνήμη κάποιων ανθρώπων πληροφορίες που δεν είναι "πάντοτε" καλές (βλ. Β’ παγκόσμιο πόλεμο, περίοδο Χούντας). Σε αυτή τη βάση των διαμορφωμένων πλέον δεδομένων ξεκινάει και η επανάσταση των «φωνών», για την αποκάλυψη - ανακάλυψη του προσωρινού ή μόνιμου αυτού «φαινομένου».

Ο Walter Lippman – ο οποίος νομιμοποίησε το επάγγελμα του δημοσιογράφου στις αρχές του 20ου αιώνα - αναφέρει χαρακτηριστικά: «Κάτω από ορισμένες συνθήκες οι άνθρωποι ανταποκρίνονται εξίσου έντονα στη φαντασία, όπως και στην πραγματικότητα και σε πολλές περιπτώσεις βοηθούν στη δημιουργία της ίδιας της φαντασίας, στην οποία ανταποκρίνονται». Προσθέτοντας στα λεγόμενα του Lippman, σήμερα, σε αυτήν τη χώρα που γέννησε τη δημοκρατία, τον πολιτισμό κι άλλα τέτοια που ανακυκλώνονται διαρκώς σε κάθε κείμενο, ο ελληνικός λαός «έχει γίνει πρόθυμα συνεργός στις μεγάλες απάτες των καιρών του». Πρόκειται όμως για τις απάτες αυτές που κάνει στον ίδιο του τον εαυτό κι απλώς εκείνες «καθρεφτίζονται» μέσα από τη στάση, τη συμπεριφορά, την ιδεολογία, την παιδεία και τον πολιτισμό του.

Η Χρυσή Αυγή δεν εμφανίζεται σήμερα, αλλά υπάρχει ουσιαστικά παντού, εδώ και χρόνια, με άλλη προφανώς μορφοποίηση στα όρια. Τα ΜΜΕ και οι εκάστοτε πολιτικές, αμφότεροι – συνοδοιπόροι, απλώς δεν έδιναν τον ορισμό αυτόν στις διάφορες τακτικές και στα ιδεώδη που κάποιες δεκαετίες τώρα πρόβαλλαν και προβάλλουν, διοχετεύοντας τα προς μαζική κατανάλωση.

«Αυτοί που έβγαλαν τα μάτια του κόσμου τον κατηγορούν τώρα για την τύφλωσή του» (Τζον Μίλτον, 1642)

Ο ελληνικός λαός τα τελευταία χρόνια καταναλώνει παρά παράγει ιστορία και σε αυτό το μοτίβο, δυστυχώς, εξακολουθεί να κινείται. Η χρόνια αλλοτρίωση της ελληνικής κατηχητικής κοινωνίας – ό,τι αρπάξουμε λαϊκιστί -, το «ξεπούλημα» των αξιών και της παιδείας, η εγωπαθής κι η ατομιστική στάση και σαφώς η σκηνοθετημένη παράσταση των πολιτικών της, σήμερα βρήκε τον "υποστηρικτή" της· τη Χρυσή Αυγή. Και σε όλα αυτά ξεπροβάλλει κι η οικονομική κρίση, διότι η πολιτισμική κι η ιδεολογική κλυδωνίζεται χρόνια τώρα κι αρχίζουν όλοι ξαφνικά να ψάχνουν αν έκανε πρώτα η κότα το αυγό ή το αυγό την κότα. Είναι μείζονος σημασίας άλλωστε, μιας κι οι ταμπέλες πάντοτε βοηθούσαν σε αυτήν την αυτοπεριοριζόμενη χώρα που ό,τι δηλώσεις είσαι (και στις περισσότερες περιπτώσεις προσπαθείς να «είσαι», αφού το δηλώσεις) κι οι στοιχειώδεις αλήθειες θάβονται εύκολα.

Η δημιουργία των ψευδαισθήσεων ή ακόμη χειρότερα της προπαγάνδας λειτουργεί εύστοχα σε αυτήν την κοινωνία με το να ελέγχουν αυτό που σκέφτεται ο λαός. Και σε αυτό το παιχνίδι τα ΜΜΕ στην Ελλάδα έχουν τον ρόλο των επαϊόντων στη δημιουργία της πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας, με την απόλυτη συναίνεση των πολιτικών· εντέλει όμως και του κοινού.

Συμπερασματικά, κλείνω με τα λόγια του Νόαμ Τσόμσκι, ο οποίος αναφέρει: «Ό,τι είναι η προπαγάνδα για τη δημοκρατία είναι η βία για τη δημοκρατία». Και τώρα που έχουμε και τα δυο πρώτα σκέλη – προπαγάνδα και βία - στην Ελλάδα, η δημοκρατία άραγε πού βρίσκεται;· ξέρετε, αυτό το πολίτευμα στο οποίο κυβερνάει ο λαός. Προφανώς λοιπόν είναι αλήθεια· «ο αυτοκράτορας είναι γυμνός, αλλά δεν του αρέσει να του το λένε».

Δημοσιευμένο:

http://enfo.gr/ar1669