«Ή εμείς ή οι άλλοι πάντα. Μα γιατί πάντα;»
Σάββατο βράδυ και ώρα 20:30, βρίσκομαι στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών για να παρακολουθήσω τη θεατρική απόδοση του βωβού φιλμ «Μισαλλοδοξία» (1916), του David Wark Griffith. Πρώτη μου κίνηση είναι να πάρω στα χέρια μου το φυλλάδιο της παράστασης. Διαβάζω το σκηνοθετικό σημείωμα της Ιούς Βουλγαράκη: «Ο θυμός μας – αυτός που έχουμε διαρκώς μέσα μας και ψάχνει πάντα ένα πρόσφορο θύμα. Ο φόβος μας – αυτός που δε μας αφήνει να δούμε ποιοι είμαστε. Η μοναξιά μας – αυτή που ανακυκλώνουμε «φτιάχνοντας» ανθρώπους που μας μοιάζουν. Το μίσος – νόσος. Μεταδοτική. Ο έρωτας – επανάσταση. Προσωπική. Η Μισαλλοδοξία είναι μα ιστορία για όλα αυτά. Μια ιστορία που θα πούμε χωρίς λέξεις».
Μισαλλοδοξία. Μια λέξη τόσο εύηχη κι όμως με μια ερμηνεία που δεν ανταποκρίνεται διόλου στη φαινομενική της «αρμονικότητα». Τι σημαίνει λοιπόν Μισαλλοδοξία; Ο καθηγητής γλωσσολογίας, κ. Γιώργος Μπαμπινιώτης και η σκηνοθέτις της θεατρικής παράστασης, κ. Ιώ Βουλγαράκη, δίνουν τον δικό τους ορισμό.
Και η παράσταση αρχίζει. Έχω διαβάσει πως πρόκειται να παρακολουθήσω την τελευταία ιστορία της βωβής ταινίας του D.W. Griffith, όπου ένας αθώος καταδικάζεται για ένα έγκλημα που δε διέπραξε ποτέ, με φόντο τον άγριο καπιταλισμό και τον πουριτανισμό της Αμερικής του 1914-15. Μια ιστορία, με δυο λόγια, γύρω από το δίπολο «Αδιαλλαξία εναντίον Αλληλεγγύης».
Τα πρώτα περίπου δεκαπέντε λεπτά με βρίσκουν «ελαφρώς» σαστισμένη, προσπαθώντας να συλλάβω την έννοια αυτού του «διαφορετικού» είδους που διαδραματίζεται μπροστά στα μάτια μου. Οι ηθοποιοί δε μιλούν, οι μουσικοί παίζουν επί σκηνής και η μοναδική «φωνή» που ακούγεται (κι αυτή παροδικά) είναι ενός μελωδικού καναρινιού. Στη διάρκεια της βωβής αυτής θεατρικής παράστασης και υπό τη σκηνοθετική ματιά της Ιούς Βουλγαράκη, υπάρχουν βαθιά συγκινησιακές σκηνές, οι οποίες απλά σε καθηλώνουν, ενώ οι ηθοποιοί «μιλούν» φωναχτά μέσα από τη σιωπή και τις συνεχείς κινήσεις τους στο θεατρικό σανίδι.
Σαφώς και προφανώς, πρόκειται για μια μουσικοθεατρική παράσταση όχι ιδιαιτέρως «εύπεπτη». Όμως, όπως καθετί «διαφορετικό» περικλείει μια πληθώρα ερμηνειών και νοημάτων, έτσι κι η Μισαλλοδοξία γίνεται κατανοητή (ή μη), όπως άλλωστε δηλώνει και η ετυμολογία της ίδιας της λέξης, όταν (δε) γινόμαστε πιο ανεκτικοί και ανοιχτοί απέναντι στη διαφορετικότητα.
Λίγα λόγια για τον David Wark (D.W.) Griffith (1875-1948) και το κινηματογραφικό του έργο «Μισαλλοδοξία» (Intolerance, 1916)
«Yπήρξε ο Δάσκαλος όλων μας»
Τσάρλι Τσάπλιν
Ο David Wark (D.W.) Griffith (1875-1948), με τις περίπου 500 ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, θεωρείται ένας από τους «πατέρες» της φιλμικής γλώσσας, καθώς υπήρξε ο δημιουργός μιας πρωτότυπης αφηγηματικής δομής, παράλληλου και διαρκώς κλιμακούμενου μοντάζ. Ο Τζορτζ Όρσον Γουέλς είχε δηλώσει μάλιστα ότι «καμία πόλη, καμία βιομηχανία, κανένα επάγγελμα και καμία τέχνη δε χρωστάει τόσο πολλά σε έναν άνθρωπο, όσο το σινεμά στον Γκρίφιθ».
Στη «Μισαλλοδοξία», σε αυτό το βωβό ιστορικό μελόδραμα του 1916 και μέσα από τέσσερις ξεχωριστές ιστορίες (από την πτώση της αρχαίας Βαβυλώνας μέχρι τη Σταύρωση του Ιησού και από τη Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου μέχρι και την ταξική πάλη των αρχών του 20ού αιώνα) εξετάζεται η μισαλλοδοξία (κοινό θέμα και στις τέσσερις ιστορίες) –εθνική, πολιτική, θρησκευτική και ταξική– ως μια αθεράπευτη παθογένεια της ανθρωπότητας, ανά τους αιώνες. Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο ότι για το έργο αυτό κατασκευάστηκαν κολλοσιαία σκηνικά στα στούντιο του Χόλλυγουντ και περισσότεροι από 3.000 κομπάρσοι συμμετείχαν στην ταινία, ενώ το συνολικό κόστος παραγωγής υπολογίζεται πως άγγιξε το ποσό των 2,5 εκατομμυρίων δολαρίων (!).
Η «Μισαλλοδοξία» ήταν, κατά μία έννοια, η «απάντηση» του Γκρίφιθ σε όσους τον κατηγόρησαν ευθέως ως ρατσιστή και πιο συγκεκριμένα για τον τρόπο που αντιμετώπισε τη σύσταση της Κου Κλουξ Κλαν στην προηγούμενη ταινία του, στη «Γέννηση ενός Έθνους» (The Birth of a Nation, 1915), με θέμα τον Αμερικανικό Εμφύλιο. Η ταινία αυτή θεωρείται μάλιστα η πρώτη κινηματογραφική υπερπαραγωγή, το πρώτο αμερικανικό επικό φιλμ, με μεγάλη εμπορική επιτυχία, καθώς και το πρώτο blockbuster στην ιστορία της Έβδομης Τέχνης.
(Πηγές:http://www.sgt.gr/gre/SPG1345/, http://www.contactmusic.com/new/film.nsf/reviews/intolerance).
Μπορείτε να δείτε ολόκληρο το βωβό φιλμ Intolerance (1916), στο βίντεο που ακολουθεί:
Πληροφορίες για την παράσταση:
Μισαλλοδοξία Κεντρική Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών (Λεωφόρος Συγγρού 107-109, Αθήνα)
Διάρκεια (χωρίς διάλειμμα): 1 ώρα και 30 λεπτά
Διασκευή - Σκηνοθεσία: Ιώ Βουλγαράκη
Σκηνικά - Κοστούμια: Άννα Φιόντοροβα
Μουσική: Θοδωρής Αμπαζής
Κίνηση: Σταυρούλα Σιάμου
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Βίντεο: Νίκος Πάστρας
Σχεδιασμός μακιγιάζ: Εύη Ζαφειροπούλου
Επιστημονικός συνεργάτης: Νικήτας Σινιόσογλου
Δημοσιογραφική έρευνα: Κυριάκος Αργυρόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Αμαλία Καβάλη
Βοηθός σκηνογράφου: Μαργαρίτα Χατζηιωάννου
Κατασκευή σκηνικού: LAZARIDIS SCENIC STUDIO
Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Γιώργος Γάλλος, Δημήτρης Γεωργιάδης, Στέλιος Ιακωβίδης, Δέσποινα Κούρτη, Αλέξανδρος Λογοθέτης, Αργύρης Ξάφης, Σωκράτης Πατσίκας, Εύη Σαουλίδου, Ναταλία Τσαλίκη, Νίκος Χατζόπουλος
Παίζουν οι μουσικοί: Μαρία Δελή, Θόδωρoς Κοτεπάνος, Φώτης Παπαντωνίου, Δημήτρης Χουντής
Παραγωγή: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών Ιδρύματος Ωνάση
Εκτέλεση παραγωγής: ΛΥΣΙΣ
Οι παραστάσεις θα διαρκέσουν μέχρι και τις 31 Ιανουαρίου 2016.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την παράσταση, επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών
Δημοσιευμένο στο:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου